GS-BS Nguyễn Thị Ngọc Phượng 
(Chủ tịch Hội Nội tiết Sinh sản & Vô sinh TP.HCM)

Trước đây, người ta thấy nội tiết sinh sản, sinh dục của phụ nữ chỉ liên quan đến buồng trứng.Nhưng nghiên cứu gần đây cho thấy, nội tiết sinh sản không chỉ do buồng trứng sản xuất mà còn có sự tham gia của những cơ quan cấp trên chỉ đạo, điều hòa và kiểm soát hoạt động, cơ quan cấp trên đó là: não bộ, vùng dưới đồi và tuyến yên. Não bộ tác động lên vùng dưới đồi, vùng này kích thích tuyến yên tiết ra FSH và LH tác động lên buồng trứng, kích thích các nang noãn buồng trứng phát triển và đồng thời sản xuất các nội tiết tố. Không có các FSH, LH thì buồng trứng sẽ không sản xuất các nội tiết tố. Nếu như có sự rối loạn từ cấp trên thì lập tức kéo theo sự rối loạn nội tiết của buồng trứng. Ngược lại, buồng trứng cũng có những phản hồi ngược lên trên não bộ - tuyến yên để các cơ quan này điều tiết lại các nội tiết quan trọng. Đây chính là cơ chế tự điều chỉnh của hệ trục.

Do sự suy giảm hoạt động của hệ trục Não bộ - Tuyến yên - Buồng trứng, phụ nữ sau tuổi 35 đã bắt đầu cảm nhận sự khác lạ của cơ thể, đó là vô số những dấu hiệu khó chịu của thời kỳ tiền mãn kinh.Chị em trở nên mất ngủ, cáu gắt làm cho cuộc sống mất vui, vận mạch rối loạn gây bốc hỏa, đổ mồ hôi đêm, rồi kinh nguyệt rối loạn, khó có con. Bên cạnh đó, cơ quan sinh dục của phụ nữ bị khô teo, dễ nhiễm trùng, quan hệ với chồng rất khó khăn làm giảm hạnh phúc gia đình. Ngoài ra, khi hệ trục suy giảm khiến phụ nữ dễ bị loãng xương, dễ bị bệnh tim mạch v.v.

Sử dụng biện pháp nội tiết thay thế (bổ sung nội tiết estrogen, progesterone từ ngoài vào) là một vấn đề quan tâm lớn hiện nay trên cả thế giới vì còn nhiều mâu thuẫn phải giải quyết. Nghiên cứu của WHI (Women’s Health Initiative) cho thấy, biện pháp nội tiết thay thếnếu thực hiện trên 10 năm sau mãn kinh sẽ làm gia tăng tỉ lệ mới mắc của bệnh tắc tĩnh mạch huyết khối, bệnh mạch vành, đột quỵ, bệnh túi mật và ung thư vú.

Các nhà khoa học khuyên phái đẹp tuổi quanh mãn kinh – mãn kinh cần nâng cao chất lượng cuộc sống đồng thời bằng: (1) Lối sống năng động, tích cực vận động (2) Có chế độ dinh dưỡng hợp lý, hạn chế sử dụng đường, mỡ… (3) Khuynh hướng mới được các chuyên gia trên thế giới khuyến cáo là sử dụng hoạt chất từ thảo dược Lepidium Meyenii nhằm cung cấp dưỡng chất quý giúp “bộ ba quyền lực” này duy trì tốt hoạt động một cách an toàn, hiệu quả và bền vững.

Tóm lại, để giữ gìn được sức khỏe của tuổi quanh mãn kinh, cần điều chỉnh ngay khi có những bất thường của hệ trục Não bộ - Tuyến yên - Buồng trứng thì hoàn toàn có thể giữ được chất lượng cuộc sống và kéo dài tuổi xuân cho phụ nữ.